Hanging OUT! Outdoor education as away to enhance the quality of early childhood education and care and to promote active citizenship

Het vertrouwen in buitenspelen laten groeien. Leerkrachten, ouders en beleid inspireren om buitenruimtes vanuit een ander standpunt te bekijken en kinderen alle kansen te geven. Dat is het doel van dit veelbelovend Europese project rond buitenspelen. 

Uitdagingen en buitenkansen 

Europa staat voor belangrijke uitdagingen zoals een culturele complexe maatschappelijke diversiteit, voortijdig schoolverlaten en kansarme achtergronden voor sommige kinderen. Hoogwaardige voor- en vroegschoolse educatie en kinderopvang (ECEC) kan een brug zijn om deze problemen aan te pakken. 

Hang out! is een ambitieus project dat de mogelijkheden onderzoekt om elke buitenomgeving als een manier om met de genoemde uitdagingen om te gaan. Elf complementaire strategische partners van vijf verschillende landen (België, Lithouwen, Portugal, Verenigd Koninkrijk en Denemarken) willen studenten, leerkrachten, professionals en ouders het vertrouwen, de instrumenten en de steun om mogelijkheden te verkennen en te creëren experimenten met verschillende educatieve praktijken buitenshuis. Hierbij staat de stem van kinderen centraal. De buitenruimte met al zijn kansen bekijken uit de ogen van een kind en zich verplaatsen in deze belevingswereld. Barbara De Jonge en Els Teunissen van de Thomas More lerarenopleiding Mechelen coördineren het Europese project. 

Vroeg geleerd …

“We hebben gekozen om te vertrekken vanuit het kleuteronderwijs. Onze visie is namelijk dat vroeg begonnen, hier half gewonnen is. Vanuit die optiek werken we met de doelgroep 0 tot 6- jarigen. 

In ons project onderzoeken we de mogelijkheden van ‘outdoor learning’. En dan niet alleen in het bos, maar vanaf het moment dat je de deur uitstapt. Het idee daarachter is dat dat een heel toegankelijke piste is, erg democratisch ook: deze openbare ruimte is altijd en overal toegankelijk voor iedereen. Het biedt kansen voor iedereen. En die kansen willen we onderzoeken en benutten. We willen ouders, leerkrachten en stadsontwikkelaars bewust maken van die buitenruimte met al zijn mogelijkheden.

Onderzoek wijst uit dat mensen en kinderen steeds vaker binnen doorbrengen en veel minder buiten. Nochtans is het zowel mentaal als fysiek erg belangrijk om veel tijd buiten door te brengen. Leerkrachten en ouders weten dat vaak, maar missen toch dat vertrouwen om dat effectief te doen.”

Daiva Kelpsaite (Vilnius): “We willen met dit project echt mensen overtuigen om met zo’n outdoor kindergarten te experimenteren. Probeer, experimenter, wees niet bang om buiten te gaan! Wij willen hen de juiste tools aanreiken om ‘outdoor’ aan de slag te gaan. En hen ook het vertrouwen geven dat er buiten evenveel geleerd kan worden als binnen.”

Van Gopro tot flashcards

Het project heeft ook enkele concrete tools waaraan het momenteel werkt. Variërend van een innovatieve GoPro-videodatabase waar we inzicht krijgen in interacties tussen kinderen en de materiële omgeving die gebruikt kan worden door leerkrachten, ouders maar ook beleidsmakers, architecten, etc. Tot de ontwikkeling van inspirerende flashcards die de autonomie van kinderen laten zien door middel van buitenactiviteiten. Naar een App die zoekt naar (leer) kansen in de buitenomgeving (stad en platteland) en zo de kloof overbrugt tussen de digitale en natuurlijke omgeving. 

Ana Loureiro (Portugal): “Hoewel het laatste jaar een uitdaging was op onderwijsvlak, zijn we toch bezig met het ontwikkelen en produceren van de flashcards. Die zijn ontworpen rond de vier natuurelementen (water, lucht, aarde en water) en kunnen de leerkracht helpen om bepaalde activiteiten te implementeren. In Denemarken werden de flashcards ook al getest.”

Een website zal alle inspiratie verzamelen. De app, filmpjes en inzichten zal je daarop kunnen bekijken en je kan de beeldenbank gebruiken. 

Uitwisseling als grootste kracht

De onderwijspartners uit de verschillende landen ontmoeten elkaar om kennis te delen en te experimenteren met elkaars buitenactiviteiten. Momenteel wordt de (online) internationale week georganiseerd door Louvain-La-Neuve. Een grote troef van enorme meerwaarde, zo vertelt ook Ida Guldager, projectpartner uit Denemarken: “Collega’s ontmoeten uit heel Europa is erg interessant en plaatst ook onze eigen werking in perspectief. Ook het werken met de Gopro’s is vernieuwend voor ons en we kijken reikhalzend uit naar de inzichten hierrond, hoe kinderen in interactie gaan met de omgeving, hier in het bos.” 

Ook de stad Mechelen is een partner in het project, Tim Gordts: “Als stad vinden wij het belangrijk dat ieder kind een buitenruimte heeft dichtbij zijn woning. We willen kinderen ook stimuleren om op een natuurlijke manier te spelen. Wat dit project zo interessant maakt, zijn de verschillende visies op spel en hoe sommige landen hier al zoveel verder in staan dan België. Wij willen met dit project ook de juiste woorden, de juiste argumenten vinden om ook inwoners van de stad, ouders en leerkrachten te overtuigen dat ook avontuurlijk spelen uitdagend en juist is. Het zijn de bakstenen voor ons speelbeleid.”

Meer weten over het project? Hou dan deze site in de gaten.